એડીનો દુખાવો

🦶 એડીનો દુખાવો (Heel Pain): કારણો, લક્ષણો અને આયુર્વેદિક ઉપચાર

એડીનો દુખાવો

એડીનો દુખાવો (હીલ પેઇન) એક સામાન્ય સમસ્યા છે, જે ઘણા લોકોને પરેશાન કરે છે. સવારે પથારીમાંથી ઉઠતાની સાથે જ કે લાંબા સમય સુધી બેસી રહ્યા પછી જ્યારે તમે પહેલું પગલું ભરો છો, ત્યારે એડીમાં તીવ્ર દુખાવો થાય છે. આ દુખાવો ક્યારેક એટલો વધી જાય છે કે ચાલવું પણ મુશ્કેલ બની જાય છે.

❓ એડીના દુખાવાના મુખ્ય કારણો (Causes of Heel Pain)

એડીના દુખાવા માટે ઘણા કારણો જવાબદાર હોઈ શકે છે. સૌથી સામાન્ય કારણો નીચે મુજબ છે:

• પ્લાન્ટર ફેશીઆઇટિસ (Plantar Fasciitis):

  • આ એડીના દુખાવાનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે.

  • પ્લાન્ટર ફેશીઆ (એડીના હાડકાને પગના અંગૂઠા સાથે જોડતો જાડો પટ્ટો) માં સોજો આવવાથી કે ઈજા થવાથી આ દુખાવો થાય છે.

  • લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવાથી, દોડવાથી કે અયોગ્ય જૂતા પહેરવાથી આ સમસ્યા થઈ શકે છે.

• હીલ સ્પર્સ (Heel Spurs):

  • એડીના હાડકા પર કેલ્શિયમ જમા થવાથી એક નાનો કાંટા જેવો ભાગ બની જાય છે, જેને હીલ સ્પર્સ કહે છે.

  • આના કારણે પણ દુખાવો થાય છે.

• આર્થરાઇટિસ (Arthritis):

  • સાંધાના દુખાવા અને સોજા સાથે સંકળાયેલી બીમારીઓ પણ એડીના દુખાવાનું કારણ બની શકે છે.

• ટેન્ડિનાઇટિસ (Tendinitis):

  • એકિલિસ ટેન્ડન (એડીના પાછળના ભાગમાં આવેલો સ્નાયુ) માં સોજો આવવાથી પણ દુખાવો થાય છે.

• અયોગ્ય ફૂટવેર (Improper Footwear):

  • એવા જૂતા કે ચંપલ પહેરવા જે યોગ્ય સપોર્ટ ન આપતા હોય, ખાસ કરીને સપાટ અથવા બહુ ઊંચી એડીના જૂતા.

• વધતું વજન (Excess Weight):

  • શરીરનું વધુ વજન એડી પર વધારે દબાણ લાવે છે, જેનાથી દુખાવો થઈ શકે છે.

📝 એડીના દુખાવાના લક્ષણો (Symptoms)

• સવારે ઉઠતાની સાથે જ એડીમાં તીવ્ર દુખાવો.

• લાંબા સમય સુધી આરામ કર્યા પછી ચાલવાનું શરૂ કરો ત્યારે દુખાવો થવો.

• એડીના નીચેના ભાગમાં કે પાછળના ભાગમાં સોજો આવવો.

• ચાલવામાં કે દોડવામાં મુશ્કેલી થવી.

• દુખાવાને કારણે લંગડાતા ચાલવું.

🌿 એડીના દુખાવા માટે આયુર્વેદિક ઉપચાર અને ટિપ્સ

આયુર્વેદમાં એડીના દુખાવાને સામાન્ય રીતે વાત દોષ સાથે સંબંધિત માનવામાં આવે છે, જે હાડકાં અને સાંધાઓમાં શુષ્કતા અને પીડા પેદા કરે છે.

• દુખાવાવાળા ભાગ પર આરામ (Rest):

  • શક્ય હોય ત્યાં સુધી એડી પર ભાર આપવાનું ટાળો. જો તમે દોડતા હોવ, તો થોડા સમય માટે આ પ્રવૃત્તિ બંધ કરો.

• ગરમ તેલની માલિશ (Oil Massage):

  • તલનું તેલ અથવા મહાનારાયણ તેલ જેવા વાતનાશક તેલને સહેજ ગરમ કરીને એડી અને પગના તળિયા પર હળવા હાથે માલિશ કરો. આનાથી વાત દોષ શાંત થાય છે અને રક્ત પરિભ્રમણ સુધરે છે.

• શેક (Fomentation):

  • માલિશ કર્યા પછી ગરમ પાણીના થેલાથી (Hot Water Bag) એડી પર હળવો શેક કરવાથી સોજામાં રાહત મળે છે. નૉંધ: જો સોજો ખૂબ જ વધારે હોય તો પહેલા બરફનો શેક કરવો.

• આહારમાં ફેરફાર (Dietary Changes):

  • વાત દોષને વધારતી વસ્તુઓ જેમ કે ઠંડા પીણાં, તળેલા ખોરાક અને વાસી ખોરાક ટાળો.

  • હળદર, સૂંઠ અને લસણ જેવી વાતશામક વસ્તુઓનો ખોરાકમાં ઉપયોગ કરો.

• વ્યાયામ અને ખેંચાણ (Stretching Exercises):

  • પગના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા માટે અને પ્લાન્ટર ફેશીઆને ખેંચવા માટે હળવા વ્યાયામ કરો, જેમ કે દીવાલ તરફ મોં રાખીને ઘૂંટણને વાળ્યા વગર પગને ખેંચવો.

⚠️ ડૉક્ટરનો સંપર્ક ક્યારે કરવો?

જો દુખાવો ખૂબ જ ગંભીર હોય, રાહત ન મળતી હોય, સોજો વધી જાય કે પગમાં ખાલી ચડવા લાગે, તો તાત્કાલિક ડોક્ટર અથવા આયુર્વેદિક નિષ્ણાતનો સંપર્ક કરવો જરૂરી છે.

---